■ قبلا نوشته بودم که با خواندن «زندگی واقعی سباستين نايت» عاشق ناباکوف شده‌م اما چند روز پيش که نمايش‌نامه‌ی نه‌‌چندان بلند «اختراع والس» را خواندم بيشتر شيفته‌ی ذهن و قلم ناباکوف شدم. داستان درباره‌ی آدم و عجيی و غريبی به‌نام والس است که يک روز وارد دفتر وزير جنگ می‌شود و به او می‌گويد ماشينی دارد که با آن می‌تواند هر نقطه‌ای از زمين را که اراده کند در عرض نيم ساعت با خاک يکسان کند.
کتاب را محمد نجفی از روی نسخه‌ی انگليسی‌اش، ترجمه کرده و علاوه بر ترجمه‌ی نوشته‌ی کوتاهی که ناباکوف در ابتدای نسخه‌ی انگليسی در حاشيه‌ی داستان نوشته، حميد امجد نيز در پايان کتاب پی‌گفتاری را اضافه کرده و از زندگی ناباکوف و علاقه‌ش به پروانه‌ها گرفته تا نقد مضمونی داستان و وجوه مختلف آن سخن گفته. ناشر «اختراع والس» انتشارات نيلاست که اين کتاب 111 صفحه‌ای را با قيمت 700 تومان عرضه کرده.

■ War of the Worlds ادامه‌ی منطقی همان مسيری‌ست که اسپيلبرگ در Minority Report و A.I. پی گرفته و اگرچه نسبت به آن دو هاليوودی‌تر است (که به‌خاطر هزينه‌های بالای فيلم طبيعی‌ست) اما همان نگاه تلخ و سياه اسپيلبرگ را نسبت به سرنوشت بشر و آينده‌ای که در انتظارش است در خود دارد. مثلا اين فيلم را مقايسه کنيد با ای. تی. يا برخورد نزديک از نوع سوم تا ببينيد در اين سی سال آدم فضايی‌های اسپيلبرگ چه‌قدر تفاوت کرده‌اند؛ موجودات غريبه‌ای که سی سال پيش برای دوستی و ارتباط برقرار کردن به زمين می‌آمدند حالا فقط برای کشتن انسان‌ها پای‌شان را روی زمين می‌گذارند و هيچ علاقه‌ای ندارند حتی از موجودات زمينی به‌عنوان موش‌های آزمايشگاهی استفاده کنند.

■ خداداد به آن قسمت از نوشته‌م درباره‌ی خيلی دور، خيلی نزديک که نوشته بودم سينما برای تماشا کردن و لذت بردن است ايراد گرفته و گفته که اين سينمايی که من از آن دم می‌زنم سينمای منفعل است و سينمای متعالی‌تری وجود دارد به‌نام سينمای فعال که آدم‌ها را به فکر کردن تشويق می‌کند. (اينجا بخوانيدش.)
حرفی در اين نيست که فيلم‌ها با هم فرق دارند و يکی مثل Catch Me if You Can است و يکی ديگر مثل Minority Report. يکی را فقط برای اينکه دو ساعتی خوش باشيم می‌سازند و يکی ديگر را برای اينکه وقتی خوشی‌های‌مان تمام شد يک مقداری هم فکر کنيم. اما حرف و منظور من چيز ديگری‌ست و آن هم اين‌ست که سينما در پله‌ی اول بايد سرگرم‌کننده و جذاب باشد و اگر در پله‌های ديگر مفهوم و عمقی هم داشت که چه بهتر. اول بايد تماشاگری باشد تا برای او مفهومی را نقل کرد، اما وقتی نمی‌توانيم برای نيم ساعت هم تماشاگر را روی صندلی نگاه داريم ديگر چه مفهومی، چه پيامی؟ وقتی فيلمی حتی پنجاه هزار نفر را هم نمی‌تواند به سالن‌های سينما بکشاند ديگر چه فرقی می‌کند در آن تمام زوايا و خفايای هستی هم بيان شده باشد.

به‌عنوان نمونه پيشنهاد می‌کنم يک‌بار ديگر شاهکار بی‌بديل استنلی کوبريک، Eyes Wide Shut را نگاه کنيد اما اين بار کاری به معانی مستتر در آن نداشته باشيد و فقط به چشم يک تماشاگر معمولی برای اينکه سرگرم شويد به آن نگاه کنيد. ببينيد که کوبريک قبل از اينکه به فکر انتقال افکار و عقايدش باشد، به اين فکر می‌کرده که يک داستان جذاب و يک فيلم سرگرم‌کننده بسازد.
باور کنيد سينما ابزار نيست، هدف است.
[سينما رفتن يک وظيفه‌ی ملی است - مانا نيستانی]